بیوپسی (BIOPSY) چیست؟
به آن تکه‌برداری و نمونه‌برداری نیز می‌گویند، یک آزمایش پزشکی است که معمولاً توسط یک جراح یا متخصص رادیولوژی انجام میشود. بیوپسی روشی تشخیصی است که توسط آن پزشک مقداری از بافت بدن را خارج کرده و برای بررسی به آزمایشگاه بافت شناسی میفرستد. این کار با بی حسی موضعی و بصورت سر پایی انجام می شود .و از مناطق مختلفی مانند : کبد ، کلیه ، ریه ، استخوان ،پروستات ، غدد پستان ، تیروئید ، پانکراس ، توده های شکم و لگن ، تیروئید و… می توان با این روش نمونه برداری انجام داد. در آزمایشگاه بافت شناسی یا پاتولوژی پزشک متخصص پاتولوژیست بافت های ارسالی توسط پزشک رادیولوژیست را بررسی کرده و بیماری های احتمالی را که در بافت وجود دارد تشخیص داده و به پزشک گزارش میدهد. بیوپسی به چند طریق انجام میشود.
بیوپسی از بافت به روشهای مختلی انجام میشود:
بیوپسی های سوزنی
اولویت اول نمونه برداری از توده های مشکوک ، بیوپسی سوزنی است. به دو روش انجام می شود و اغلب ناراحتی کمتری برای بیمار ایجاد می کند.
بیوپسی سوزنی با سوزن ظریف
به این روش FNA یا Fine Needle Aspiration هم گفته می شود. می تواند توسط پاتولوژیست ، رادیولوژیست یا جراح انجام شود. پس از بی حسی ، سوزن ظریفی وارد بافت توده می شود و نمونه اندکی برداشته می شود. مقدار نمونه بسیار کمتر از چیزی است که در یک نمونه گیری خون تجربه می شود. اغلب نمونه گیری به صورت سرپایی انجام می شود. معمولاً درد چندانی ندارد و احتمال کبودی یا عفونت بسیار پائین است. با یک مکش سرنگ ، مقدار اندکی مایع و بافت وارد سرنگ می شود.
اگر توده قابل لمس باشد ، نمونه گیری به راحتی انجام می شود . اما اگر توده بسیار کوچک باشد ، ممکن است تحت هدایت دستگاه های رادیولوژی انجام میشود.
بیوپسی سوزنی با سوزن کلفت
به این روش CNB یا Core Needle Biopsy هم گفته می شود. شبیه روش FNA است ، اما سوزنهای مخصوصی بکار می رود.
این کار در مطب جراحان یا کلینیک های سرپایی انجامی می شود. سوزن گاهی ۳ تا ۶ بار جابجا می شود تا نمونه گیری کاملتر باشد. قبل از نمونه گیری ناحیه گیرنده های سلولی آنرا مشخص کند. اما همچنان مواردی وجود دارد که شناسایی ماهیت مهاجم یا غیر مهاجم بودن سرطان وجود ندارد.تحت بی حسی موضعی قرار می گیرد. از مزایای این روش اینست که نمونه برداشته شده می تواند نوع تومور ، درجه و وضعیت گیرنده های سلولی آنرا مشخص کند. اما همچنان مواردی وجود دارد که شناسایی ماهیت مهاجم یا غیر مهاجم بودن سرطان وجود ندارد.
اقدامات قبل از انجام نمونه برداری
- مراجعه به پذیرش و دریافت نوبت خدمات رادیولوژی مداخله ای
- تحویل آخرین مدارک پزشکی (سی تی اسکن ، سونوگرافی ، آزمایش خون و …) به مسئول پذیرش جهت بررسی پزشک و مشخص کردن سایل وسایل پزشکی مورد نیاز
- قطع مصرف داروهایی که توسط مرکز در برگ نوبت دهی بیمار مشخص گردیده است. بیمار داروهای آسپرین، وارفارین، پلاویکس، اسویکس، آمپول هپارین و هر گونه رقیق کننده های خونی را که استفاده می کنند باید از یک هفته قبل با اجازه پزشکشان قطع شود.
- مطالعه دقیق برگ نوبت و رعایت آمادگیهای قبل از نمونه برداری
- تهیه دارو و لوازم پزشکی اعلام شده توسط مسئول پذیرش و همراه داشتن برگ نوبت ، کارت شنایی ، نسخه یا درخواست پزشک همراه بیمار
- حضور در ساعت و تاریخ اعلام شده در برگ نوبت ،پذیرش نهایی توسط مسئول پذیرش اتاق عمل
- مراجعه به بخش رادیولوژی مداخله ای ، تحویل وسایل به مسئول مربوطه ، حضور درسالن انتظار با داشتن همراه (توضیح مراحل کار ، خطرات و فواید ، اخذ رضایت آگاهانه از بیمار و همراه ایشان توسط مسئول پذیرش رادیولوژی مداخله ای)
- قبل از انجام نمونه برداری بیمار میبایست آزمایشات انعقادی خون که شامل: PT-PTT-INR-CBC میباشد را انجام دهد.
نکته: بیمارانی که کیست هیداتید (انگلی) دارند قبل از انجام برای مشخص شدن انگلی بودن کیست باید، آزمایش CCIEP را انجام دهند.
مزایا
انجام بیوپسی تنها راه برای مشخص شدن سرطان است. بیوپسی می تواند کمک کند که آیا سرطان موجود مهاجم است ؟ به عبارت دیگر، احتمال گسترش آن چقدر است؟ بیوپسی می تواند یک سرطان رو به رشد سریع و تهاجمی را در مرحله اولیه تشخیص بدهد، در حالی که درمان ممکن است از گسترش سرطان به سایر قسمت های بدن جلوگیری کند.
معایب
بیوپسی تنها می تواند نشان دهد که در نمونه های گرفته شده سرطان وجود دارد یا خیر؟ بنابراین ممکن است سرطان در عضو مورد نظر وجود داشته باشد اما نمونه برداری از دستیابی به آن عاجز باشد. بیوپسی می تواند سرطان آهسته در حال رشد یا غیر تهاجمی را پیدا کند که ممکن است هیچ علائمی یا مشکلات در طول زندگی شما ایجاد نکند. پس از آن باید تصمیم بگیرید که آیا این سرطان را درمان کنید یا خیر؟